Friuli to region autonomiczny północno – wschodnich Włoszech, który rozciąga się od szczytów Alp po Morze Adriatyckie. Sąsiaduje ze Słowenią, Austrią i Wenecją Euganejską. Stolicą tego regionu jest Triest. Będąc w Wenecji Julijskiej warto zwiedzić właśnie stolicę regionu – z pięknym rynkiem i zamkiem tuż przy brzegu morza, który jest symbolem miasta. Inne warte zwiedzenia miasta to Udine, Pordenone, Gorizia, Cividale dei Friuli, Grado, Akwileja. Friuli obejmuje górzyste tereny Alp Wschodnich z ogromną siecią dolin rzecznych (Alpy Julijskie, Karnijskie oraz Weneckie). Friuli nie jest dużym regionem, ale może się poszczycić bardzo różnorodnym terenem. Oprócz wysokich gór porośniętych lasami świerkowymi znajdziemy tutaj także równinną część (Nizina Padańska) także bogatą w rzeki, przedgórza (Prealpi Carniche, Prealpi Giulie) oraz morze z przepiękną laguną. Tutaj spotyka się kultura włoska, słowiańska i germańska, a języki (mieszkańcy mówią w języku włoskim i firulskim), wierzenia, narody harmonijnie przeplatają.
Wenecja Julijska znana jest na całym świecie z uprawy drzew owocowych i winorośli. Produkowane tutaj wina są eksportowane do wielu krajów, jest to między innymi Tokaj i Merlot, ale najbardziej charakterystyczny trunek regionu to Grappa. Friuli to także przemysł włókienniczy, stoczniowy, rolniczy i turystyczny. Miasteczka pamiętające jeszcze starożytne czasy rzymskie Wenecji Julijskiej są pełne skarbów architektury, leniwego uroku. Friuli jako region turystyczny posiada wszystko co warte jest uwagi: piaszczyste plaże nad Adriatykiem, górskie szlaki w Alpach, wyborne trunki.
Przebywając we Friuli nie można przegapić:
- neoklasyczny Zamek Mirarmare (il Castello di Miramare) wzniesiony przez Habsburgów
- różnorodne świątynie : Kościół serbsko – ortodoksyjny S.Spiridione, ewangelicki Largo Panfili, grecko – katolicki S.Nicolo
- liczne zabytki pomiędzy Piazza dell’ Unita d’Italia a wzgórzem San Giusto w Trieście
- słynne kawiarnie m. in. : Caffe’ S.Marco, Caffe’ Tommaseo, Caffe’ degli Specchi
- wpisana na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO starożytna Aquileila, która ze względu na spektakularne pozostałości archeologiczne nazywana jest „drugim Rzymem”
- prestiżowa galeria międzynarodowej sztuki współczesnej Willa Manin
- średniowieczne miasteczko San Vito al Tagliamento
- jaskinia „Grotta Gigante”
- Regionalny Park Przyrody Dolomitów Frulijskich leżący na terenie Carnii
- Regionalny Park Jezior Fusine w okolicach Tarviso
W sezonie zimowym warto zaglądnąć do ośrodków narciarskich Barcis, Claut i Piancavallo. Kuchnia Friuli w okolicach gór opiera się na mięsie pieczonym na ruszcie, dziczyźnie, ptactwu. Wzdłuż Wybrzeża Adriatyckiego dominują ryby, owoce morza, warzywa i zioła. Regionalne przysmaki to zupa firulska, szynka San Daniele, Sauris, salami i sery montasio i tabor.
