//RUMUNIA – GEOGRAFIA,KLIMAT,PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY,USTRÓJ POLITYCZNY
RUMUNIA - GEOGRAFIA

RUMUNIA – GEOGRAFIA,KLIMAT,PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY,USTRÓJ POLITYCZNY

GEOGRAFIA

Znaczna część granicy rumuńsko-bułgarskiej i rumuńsko-serbskiej opiera się na Dunaju. Dopływ tej rzeki, Prut, tworzy granicę z Mołdawią. Dunaj wpływa do Morza Czarnego, tworząc deltę, która jest Światowym Rezerwatem Biosfery.Ponieważ znaczne odcinki rumuńskich granic opierają się na rzekach, często meandrujących, a także ponieważ delta Dunaju stale powiększa się o 2-5 metrów rocznie, powierzchnia Rumunii nieco wzrosła w ostatnich dekadach. Obecnie powierzchnia kraju wynosi 238 391 km², podczas gdy w roku 1969 wynosiła około 237 500 km².Karpaty stanowią dominującą formę krajobrazu w środkowej Rumunii (stanowią ponad 30% całej powierzchni kraju) i otaczają Wyżynę Transylwańską. W czterech najwyższych masywach górskich: Retezat (do 2509 m n.p.m.), Paringu (do 2518 m), Górach Fogaraskich (do 2544 m) i Bucegi (do 2507 m) położonych w Karpatach Południowych oraz Górach Kelimeńskich i Rodniańskich w Karpatach Wschodnich liczne szczyty przekraczają wysokość 2000 metrów. Znaczna wysokość gór sprawia, że posiadają one cechy rzeźby wysokogórskiej (niewielkie kotły polodowcowe, polodowcowe jeziora górskie, ściany skalne), przypominające wyglądem Tatry Zachodnie, a w środkowej części Gór Fogaraskich rzeźbę wybitnie wysokogórską z nagimi ścianami skalnymi przypominającymi Tatry Wysokie. Na południu Karpaty przechodzą w łagodne wzgórza, a następnie w Równinę Bărăgan.


KLIMAT

Rumunia leży w strefie umiarkowanego klimatu kontynentalnego. Zróżnicowany teren i wpływ Karpat powoduje wyraźne różnice klimatyczne pomiędzy różnymi regionami kraju. W Rumunii wyróżnić można 8 odmian klimatycznych występujących w strefie umiarkowanej.Region wysokogórski obejmujący obszary Karpat ponad 1800 m n.p.m. Panuje tam zimny alpejski klimat, gdzie zimą temperatury wynoszą średnio -10 °C i mniej, zaś latem średnia dobowa nie przekracza 10 °C. Temperatura w półroczu letnim są średnio niższe niż 10 °C. Opady mają postać głównie śniegu do 1400 mm rocznie, w okresie letnim opady w postaci deszczu są największe. Śnieg utrzymuje się średnio około 100 dni, a najwyższych partiach przekracza tę wartość.Region subalpejski obejmuje obszar średnich gór poniżej 1800 m n.p.m. Zimy są mroźne, szczególnie w nocy, choć w ciągu dnia temperatura nie spada poniżej -10 °C. Średni jest -6 °C. Lata są chłodne, ze średnią dobową powyżej 10 °C, maksymalnie do 17 °C. Opady są wysokie, ponad 1000 rocznie. Zima pada śnieg, od wiosny do jesieni opady mają postać deszczu, śnieg utrzymuje się średnio od 80 do 100-110 dni w ciągu roku.Region przedgórzy, który obejmuje cale wschodnie przedgórza Karpat. Obejmują on m.in. północno-wschodnią część kraju. Zimy są na ogół surowe, gdzie średnie wartości wynoszą od -6 do -3 °C. Lata są dość ciepłe, gdzie temperatury średnio wynoszą do 20 °C. Opady są niższe i nie przekraczają 1000 mm.Region przedgórzy Siedmiogordu i Bukowiny jest regionem chłodniejszym i wilgotniejszym niż przedgórza leżące po wschodniej stronie Karpat. Karpaty będąc barierą klimatyczną powstrzymają chłodne i wilgotne masy powietrza przed dotarcie na wschodnie regiony Rumunii, przepuszczając tym samy tylko niewielką część mas ciepłych ze wschodu. Do częstych zjawisk należą tam inwersje temperatur.

Region pannoński – typowy dla Niziny Węgierskiej. W tym Regionie obejmują północno-zachodnią i zachodnią część Rumunie poza granicami Transylwanii zimy są dość łagodne i krótkie, charakterystyczny dla niskopołożonych regionów centralnej części Europy. Zimą średnio jest około -2 °C. Latem dość ciepło, gdzie średnie wartości wynoszą 20 °C. Średnia suma opadów wynosi 700 mm. Klimat jak i pogoda są zbliżone do tej jaka występuje w Polsce.Region banacki obejmuje południową i południowo-zachodnią część kraju, leży na styku klimatów: umiarkowanego i podzwrotnikowego a to oznacza, że obszary te są pod wpływem śródziemnomorskich mas powietrza. Zimy są krótkie, a jesień deszczowa. Lata w tym regionie są długie i suche typowe dla obszarów śródziemnomorskich. Średnia temperatura latem wynosi od 20 do 25C. Liczba dni upalnych jest duża, zaś śnieżnych i mroźnych znikoma. Opady wynoszą średnio około 600 mm rocznie.  Region dolnodunajski, jak sama nazwa wskazuje obejmuje on obszar dolne Dunaju, w południowo-wschodniej części Rumunii. Występują tam sucha odmiana klimatu, typowo kontynentalne, które pogodę kształtują masy powietrza wędrujące ze wschodu. Zimy są więc chłodne, ale niezbyt mroźne gdzie średnie wartości wynoszą -2 °C do -4 °C. W ciągu dnia jest ciepło, powyżej O°C, nocą jest występuje mróz. Lata są bardzo ciepłe, a nawet upalne, generalnie latem jest od 20 do 23 °C, jedna w ciągu dnia temperatury mogą dojść do 40 °C. W południowo-wschodniej części Niziny Wołoskie liczba dni w których temperatury maksymalne przekraczają wartość 30 °C, jest wyższa niż 50. Region dolnego Dunaju jest suchy, gdzie wartości opadowe wynoszą od 400 do maksymalnie 600 mm rocznie, występują głównie w półroczu zimowym.Region czarnomorski, obejmuje pas wybrzeży Morza Czarnego. Ze względu na wpływ morza zimy są łagodne, z temperaturami powyżej zera. Latem średnie wartości termiczne wynoszą około 22 °C. Choć jest to obszar leżący na morze, to jest suchy region, gdzie opady roczne, wyłącznie pod postacią deszczu nie przekraczają 400 mm.

 


PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY

Podział administracyjny Rumunii jest bardzo scentralizowany i prosty w porównaniu do systemów administracji terytorialnej w krajach Unii Europejskiej.


Kraj dzieli się na:

  • 8 regionów rozwoju (regiuni de dezvoltare) – ich zadaniem jest przede wszystkim koordynacja rozwoju okręgów wchodzących w ich skład. Po wejściu Rumunii do Unii Europejskiej odpowiadają poziomowi NUTS-2.
  • 41 okręgów (judeţe) oraz miasto Bukareszt.
  • 2686 gmin wiejskich oraz 265 gmin miejskich i miast.

Między miastami a gminami nie ma innych jednostek administracyjnych. W skład gmin wchodzą wsie, nie mające jednak oddzielnej administracji. W Rumunii obecnie są 13 092 wsie.

Status specjalny ma miasto Bukareszt, które działa na prawach okręgu i podzielone jest na sześć sektorów mających odrębne urzędy, podlegające głównemu urzędowi miasta.


 

USTRÓJ POLITYCZNY

Ustrój polityczny Rumunii to demokracja parlamentarno-gabinetową, z trójpodziałem władzy. Władza ustawodawcza należy do dwuizbowego parlamentu – Izby Deputowanych (izba niższa) oraz Senatu. Władzę wykonawczą sprawują rząd oraz prezydent, a sądowniczą sądy i trybunały.

Parlament

  • Obie izby wybierane są na 4 lata w wyborach powszechnych, bezpośrednich, równych i tajnych. Wybory muszą być rozpisane w ciągu 3 miesięcy przed końcem kadencji.
  • Obie izby spotykają się na wspólnych sesjach w przypadku:
  1. orędzia prezydenta
  2. głosowaniu w sprawie budżetu
  3. przy ogłoszeniu całkowitej lub częściowej mobilizacji
  4. przy ogłoszeniu stanu wojennego