GEOGRAFIA

Słowenia to w większości kraj wyżynny i górski: 90% powierzchni kraju leży ponad 300 m n.p.m. Najwyższy szczyt to położony w Alpach Julijskich Triglav (2864 m); znajduje się on na terenie parku narodowego o tej samej nazwie. Prawie połowę kraju zajmują lasy, sprawiając, że Słowenia to jedno z najbardziej zielonych państw na świecie. Ziemie uprawne stanowią 43% ogółu powierzchni.

Główne rzeki to Sawa i Drawa wpadające do Dunaju, Socza na zachodzie, Mura na północnym wschodzie, Krka na południowym wschodzie oraz Kupa, stanowiąca na pewnym odcinku granicę z Chorwacją. Największe jeziora to: okresowe Jezioro Cerknickie oraz górskie Bohinj i Bled.

Na terenie Słowenii, zwłaszcza w położonej w jej południowo-zachodniej części, Krasie, licznie występują zjawiska krasowe: podziemne rzeki, jaskinie (około 7000), z których najsłynniejsza jest znajdująca się w miejscowości Postojna Postojnska jama. Mniej znane są Jaskinie Szkocjańskie. Inna jaskinia, Vilenica, co roku gości uczestników środkowoeuropejskiego festiwalu literackiego.

Słowenia leży w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego z czterema porami roku, niemniej jednak ukształtowanie terenu sprawia, że można w Słowenii wyróżnić trzy odrębne strefy klimatyczne. Na północnym zachodzie dominuje klimat alpejski z silnymi wpływami znad Atlantyku i obfitymi opadami. Wybrzeże i duża część Primorskiej, aż do doliny Soczy posiada klimat śródziemnomorski z ciepłą słoneczną pogodą przez większą część roku i z łagodnymi zimami. Część wschodnia Słowenii ma klimat kontynentalny z gorącymi latami i mroźnymi zimami. Średnie temperatury: w styczniu 0 °C, w czerwcu 21 °C.

 

 KLIMAT

Klimat jest zróżnicowany, gdyż Słowenia leży na styku stref: podzwrotnikowej i umiarkowanej, a dodatkowo klimat urozmaica rzeźba terenu. Większą część kraju leży w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego z czterema porami roku. Klimat ten występuje na środkowej i wschodniej części kraju obejmują niziny i kotliny śródgórskie, jego odnogę stanowi drugi typ klimatu jakim jest górski, które obejmuje alpejską część Słowenii. Zachodnia część kraju, nadmorska to obszar cechujący się większym wpływem mas zwrotnikowych, co oznacza występowaniem klimatu śródziemnomorskiego.

W strefie umiarkowanej, na obszarach nisko położonych zimy są łagodne, ze średnią temperaturą −1 °C, ewentualnie −2 °C. Przebieg zimy typowy dla klimatu umiarkowanego, jest taki sam jak np. w Polsce. Latem średnie wartości wynoszą 20 °C. Im wyżej tym jest chłodniej, występują piętrowość klimatyczna, widoczne szczególnie w Alpach Julijskich. Średnie wartości dla stycznia to −8 °C. Latem jest chłodno, i maksymalne wartości w wyższych partiach gór sięgają 10 °C. Zachodnia część kraju nad Morzem Adriatyckim cechuje się temperaturami typowymi dla strefy śródziemnomorskiej. Zimy są bardzo łagodne ze średnią temperaturą 3 °C, late średnia dobowa to 24 °C. Występuje dosyć duża liczba dni z temperaturami rzędu 29-33 °C, jednakże ze względu na wpływ morza, nie ma wysokich ekstremów klimatycznych.

Opady także są zróżnicowane, ale wszędzie ich ilości są duże. Na wschodzie kraju opady wynoszą od 800 do 1000 mm, zaś na wybrzeżu wartości te są zbliżone, wschodnia część kraju cechuje się pewną przejściowością klimatu, dlatego poszczególne lata różnią się wartościami opadowymi. Jedynie w górach ilość opadów jest zdecydowanie wyższa. Maksymalne opady wynoszą od 2000 do nawet 3000 mm rocznie. W górach opady występują cały rok, zaś na wybrzeżu skupiają się w półroczu zimowym. W górach zimą występują obfite opady śniegu, który utrzymuje się średnio do końca kwietnia.

---

 

USTRÓJ POLITYCZNY

Ustrojem Słowenii jest demokracja parlamentarno-gabinetowa, z trójpodziałem władzy. Władza ustawodawcza należy do dwuizbowego parlamentu – Zgromadzenia Państwowego (izba niższa) oraz Rady Państwa. Władzę wykonawczą sprawuje rząd oraz prezydent, a sądowniczą sądy i trybunały. Republika Słowenii powstała jako jedno z państw, na które rozpadła się Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii. Na tle pozostałych republik wchodzących w skład SFRJ wyróżniała się najwyższym poziomem rozwoju gospodarczego i jednolitym składem narodowościowym. Po wojnie jugosłowiańskiej Słoweńcy ostatecznie przejęli kontrolę nad swoimi granicami w październiku 1991 i wprowadzili walutę narodową – tolara. Najważniejszym krokiem potwierdzającym pełną niezależność Słowenii było przyjęcie 23 grudnia 1991 Konstytucji Republiki Słowenii.

Prezydent jest głową państwa i najwyższym dowódcą sił zbrojnych, jego kadencja trwa 5 lat, a najwięcej może ją pełnić dwa razy.

Funkcje prezydenta:

• zarządza wybory do Zgromadzenia
• ogłasza ustawy
• powołuje funkcjonariuszy państwowych, powołuje i odwołuje ambasadorów, przyjmuje listy uwierzytelniające, wydaje dokumenty ratyfikacyjne
• prawo łaski
• odznaczenia i tytuły honorowe
• w sytuacjach szczególnych, gdy Zgromadzeni nie może się zebrać wydaje dekrety z mocą ustawy, muszą one być później zatwierdzone przez Zgromadzenie na najbliższym posiedzeniu
• przedstawia kandydata na premiera
• uprawnienia do rozwiązywania Zgromadzenia Państwowego – gdy zawiodą wszelkie czynności dotyczące powołania rządu oraz gdy Zgromadzenie odrzuci definitywnie wniosek premiera o wotum zaufania

Prezydenta można usunąć ze stanowiska za naruszenie konstytucji lub ustawy. O postawieniu głowy państwa w stan oskarżenia decyduje Zgromadzenie większością 2/3 głosów, a rozstrzyga Sąd Konstytucyjny także większością 2/3. Po opróżnieniu urzędu prezydenta jego funkcje sprawuje przewodniczący Zgromadzenia Państwowego.

Rząd:

Powoływanie: Kandydatem na premiera zostaje osoba przedstawiona Zgromadzeniu przez prezydenta, zostaje wybrany w głosowaniu tajnym bezwzględną większością głosów. Jeśli kandydat nie otrzyma wymaganej większości, w ciągu 14 dni prezydent może przedstawić tego samego lub innego kandydata, także grupy parlamentarne liczące co najmniej 10 członków mogą wysuwać swoich kandydatów. Przeprowadza się kolejne głosowania (pierwsze nad kandydatem prezydenta) jeśli i na tym etapie nie wyłoni się premiera, prezydent rozwiązuje parlament. Można uniknąć rozwiązania gdy w ciągu 48 godzin Zgromadzenie większością zwykłą podejmie uchwałę o przeprowadzeniu ponownego wyboru premiera. Wówczas do powołania premiera wystarczy zwykła większość, jeśli i to zawiedzie znów można wysuwać kilka kandydatur (prezydent i grupy poselskie) Gdy ten krok nie przyniesie sukcesu rozpisuje się nowe wybory.

Ministrowie są powoływani i odwoływani przez Zgromadzenie Państwowe na wniosek premiera. Kandydat na ministra musi wcześniej odpowiedzieć na pytania właściwej komisji.

Zasada konstruktywnego wotum nieufności – na wniosek co najmniej 9 posłów Zgromadzenie może wybrać nowego premiera, co jest równoznaczne z udzieleniem wotum nieufności staremu premierowi (między wnioskiem a głosowaniem musi minąć 48 godzin)