//NIEMCY – GEOGRAFIA, JĘZYK, USTRÓJ POLITYCZNY
NIEMCY - GEOGRAFIA

NIEMCY – GEOGRAFIA, JĘZYK, USTRÓJ POLITYCZNY

GEOGRAFIA

Niemcy rozciągają się między Morzem Północnym i Bałtyckim na północy a Alpami na południu. Graniczą na północy z Danią, na wschodzie z Polską, na południowym wschodzie z Czechami, na południu z Austrią i Szwajcarią, a na zachodzie z Francją, Luksemburgiem, Belgią i Holandią.Według regionalizacji fizycznogeograficznej Niemcy leżą w Europie Zachodniej. Na terenie Niemiec można wydzielić cztery wielkie regiony geograficzne: Nizinę Północnoniemiecką, Średniogórze Niemieckie, przedgórze Alp (Wyżyna Bawarska) i Alpy.

Niemieckie wybrzeże liczy 2389 km, zaś granice lądowe 3621 km. W tym granice z poszczególnymi krajami:

  • Austria – 784 km
  • Czechy – 646 km
  • Holandia – 577 km
  • Polska – 456 km
  • Francja – 451 km
  • Szwajcaria – 334 km
  • Belgia – 167 km
  • Luksemburg – 138 km
  • Dania – 68 km


JĘZYK

Niemiecki należy do dużej grupy języków germańskich i spokrewniony jest z duńskim, norweskim, szwedzkim, niderlandzkim oraz angielskim. Na terenie całego kraju występują liczne dialekty. To właśnie dialekt u większości Niemców zdradza, z którego regionu pochodzą: gdyby Meklemburczyk i Bawarczyk próbowali ze sobą rozmawiać posługując się wyłącznie dialektem, to najprawdopodobniej byłoby im bardzo trudno się zrozumieć. Język niemiecki jest drugim najbardziej rozpowszechnionym językiem w Europie (po języku angielskim), jest on mową ojczystą dla około 110 mln osób. Języka tego jako ojczystego (poza obszarem Niemiec) używa się w Austrii, Liechtensteinie, części Szwajcarii, Południowym Tyrolu (Włochy), Alzacji (Francja), niektórych regionach Belgii i w Luksemburgu. Wśród najczęściej przekładanych języków, niemiecki plasuje się na trzecim miejscu – zaraz po angielskim i francuskim. Promocją języka i kultury niemieckiej na świecie zajmują się liczne instytuty, a wśród nich, intensywnie wspierany przez niemieckie ministerstwo spraw zagranicznych, Instytut Goethego.

ZWROTY PODSTAWOWE

Ja

tak

Nein

nie

Guten Morgen!

Dzień dobry! (rano)

Guten Tag!

Dzień dobry! (po południu)

Guten Abend!

Dobry Wieczór!

Auf Wiedersehen!

Do widzenia!

Gute Nacht!

Dobranoc!

Verzeihung!

Przepraszam! (przykro mi)

Entschuldigung!

Przepraszam! (np. zaczepiając osobe nieznajomą)

Danke sehr

Dziękuję

Sprechen Sie Deutsch?

Czy mówi pan po niemiecku?

Wie heißt du?

Jak się nazywasz?

Mein Name ist Klaus.

Mam na imię Klaus.

Woher kommst du?

Skąd jesteś?

Ich komme aus Polen.

Jestem z Polski.

Es ist fünf Uhr.

Jest piąta.


USTRÓJ POLITYCZNY

Stolicą federalną jest Berlin, gdzie znajduje się siedziba rządu federalnego (Bundesregierung), jednak część ministerstw rezyduje w Bonn. Część centralnych urzędów mieści się w innych miastach, m.in. Karlsruhe i Norymberdze. System polityczny Niemiec jest zorganizowany w oparciu o konstytucję (Verfassung), którą jest Ustawa Zasadnicza Niemiec (Grundgesetz) według zasady podziału władz (Gewaltenteilung).

Władzą ustawodawczą (Legislative) jest Bundestag wraz z drugą izbą Radą Federalną Niemiec (Bundesrat). Bundestag wybierany jest co cztery lata w wyborach pięcioprzymiotnikowych: powszechnych, równych, bezpośrednich (jednostopniowych), tajnych i proporcjonalnych, choć zasadniczo jest to system mieszany z zapewnieniem wejścia do parlamentu wszystkich kandydatów, którzy w swych okręgach uzyskali większość.

Władzę wykonawczą (Exekutive) stanowi rząd federalny z kanclerzem federalnym (Bundeskanzler) na czele. Pozycja kanclerza jest mocniejsza niż polskiego premiera. Ma on prawo bezpośrednio ingerować w prace swoich ministrów. Nie można pociągnąć całego rządu do odpowiedzialności politycznej. Dzieje się tak dlatego, że każdy z ministrów działa według wytycznych kanclerza. Dopiero gdy kanclerz zostanie pociągnięty do odpowiedzialności za pomocą konstruktywnego wotum nieufności, wówczas rząd pośrednio pociągnięty jest do odpowiedzialności. Parlament nie może odwoływać poszczególnych ministrów (zasada odpowiedzialności rządu en bloc).

 

Siedziba Federalnego Trybunału Konstytucyjnego